Ανακοινώσεις παρατάξεων

ΠΑΜΕ: Υλικά για τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου

Υλικά για τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου

  1. Παρουσίαση σε Power point  https://docs.google.com/presentation/d/1VEWHLtSr19R_ZmgcwYANoVtX3JtOw1kSOXACKLAMzfU/edit?usp=sharing
  2. Από το edupame.gr
    http://www.edupame.gr/node/9929
  3. Video για προβολή
    https://drive.google.com/file/d/1buc8RBU7MTF4DW7syLq5jC4GhB6U0y20/view?usp=drive_web
  4.  Πρόταση χρονικού για την 28η για το Δημοτικό σχολείο
  5. Πρόταση δραστηριότητας για την «Γκουέρνικα» του Π. Πικάσο
  6.  Οι πιτσιρίκοι σκετς
  7. Το σύνθημα δραστηριοτητα για την ταξη… και οχι μονο
    ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….                                                    4. Πρόταση χρονικού για την 28η για το Δημοτικό σχολείο

    28η Οκτωβρίου 1940.

    Τέτοια μέρα κάθε χρόνο τιμάμε τους αγώνες του λαού μας ενάντια στον φασισμό και τους κατακτητές. Ερχόμαστε σε επαφή, μαθαίνουμε την ιστορία μας, για να μπορούμε μέσα από αυτά που μας διδάσκει να προχωρήσουμε πιο σωστά στο μέλλον.

    Γιατί γίνονται όμως οι πόλεμοι;

    Οι πόλεμοι δε συμβαίνουν γιατί κάποιες χώρες κρατούν ¨κακία¨ σε άλλες για τον έναν ή τον άλλο λόγο. Δε συμβαίνουν γιατί μπορεί να έχουν ¨κακούς¨ ή ¨τρελούς¨ ηγέτες, αρχηγούς. Και φυσικά δε συμβαίνουν γιατί έχουν ¨κακούς¨ ή ¨ανόητους¨ πολίτες.

    Οι πόλεμοι συμβαίνουν γιατί οι πλούσιοι κάθε χώρας, αχόρταγοι όπως είναι, δεν τους φτάνει να ξεζουμίζουν τους δικούς τους λαούς, τα εδάφη και τις θάλασσες της δικής τους χώρας, αλλά ψάχνουν να αρπάξουν όσα περισσότερα μπορούν και από άλλες χώρες.

    Αυτή η μεγάλη κόντρα μεταξύ των ισχυρών κάθε χώρας είναι που δημιουργεί τους πολέμους – και βέβαια πάντα την πληρώνουν πολύ ακριβά οι λαοί!

    Γι’ αυτούς τους λόγους έγινε και ο πιο βίαιος και καταστροφικός πόλεμος στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος. Ας δούμε όμως την ιστορία του από την αρχή…

    Το 1929 στην Αμερική υπήρχαν σοβαρά οικονομικά προβλήματα τα οποία σιγά σιγά μεταφέρθηκαν και στην ήπειρο μας την Ευρώπη. Ο λόγος βρίσκεται στο ότι ο πλούτος αυξήθηκε πολύ. Λίγοι άνθρωποι είχαν συγκεντρώσει υπερβολικά πολύ πλούτο. Όταν συμβαίνει αυτό δεν λειτουργούν τα πράγματα όπως πριν. Ο λαός αρχίζει και πεινάει. Δεν έχει λεφτά και η ζωή του δυσκολεύει πολύ. Τα μαγαζιά μένουν με απούλητα τα προϊόντα τους και ο κόσμος μένει χωρίς δουλειά. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται οικονομική κρίση. Η οικονομική κρίση φέρνει συγκρούσεις και πολέμους ώστε να ξαναμοιραστεί ο πλούτος και έτσι να γίνουν πλουσιότεροι οι κεφαλαιοκράτες, οι πλούσιοι δηλαδή, των κρατών που επιτίθενται. Αυτοί λοιπόν οι πλούσιοι (βιομήχανοι, τραπεζίτες, εφοπλιστές, επιχειρηματίες) έπρεπε να σκεφτούν έναν τρόπο να διατηρήσουν τα πλούτη τους και να μην ξεσηκωθεί ο λαός εναντίον τους εξαιτίας των πολύ δύσκολων συνθηκών που επικρατούσαν, λόγω ανεργίας, πείνας, φτώχιας…Αποφάσισαν λοιπόν όλοι αυτοί οι ισχυροί να στηρίξουν φασιστικά κόμματα, για να κρατήσουν τους λαούς φοβισμένους, να μην ξεσηκωθούν, να μην αντισταθούν.

    Έτσι, από τα μέσα της δεκαετίας του ’30τα φασιστικά καθεστώτα επικρατούν στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Ο φασισμός σπέρνει το μίσος για τον απλό άνθρωπο, για τον λαό, καταληστεύει τον πλούτο του, εναντιώνεται στα δικαιώματα του και στρέφει τα όπλα του εναντίον του. Στρέφεται όμως και ενάντια στο πρώτο κράτος στον κόσμο, που δεν κυβερνούσαν αυτοί οι ισχυροί αλλά ο ίδιος ο λαός του. Στη Σοβιετική Ένωση (ΕΣΣΔ). Άρχισαν να δημιουργούνται δύο στρατόπεδα, δύο συμμαχίες: από τη μια η Γερμανία με αρχηγό τον Χίτλερ, η Ιταλία με αρχηγό τον Μουσολίνι και η Ιαπωνία. Αυτή ήταν η συμμαχία του φασιστικού Άξονα. Από την άλλη η ΗΠΑ, η Αγγλία, η ΕΣΣΔ. Σιγά σιγά κι άλλες χώρες έμπαιναν στο ένα ή στο άλλο στρατόπεδο. Μέχρι το 1939 Αγγλία και Γαλλία δεν αντιδρούσαν απέναντι στον φασιστικό Άξονα, ελπίζοντας ότι θα μπορέσει να ανατρέψει το εργατικό κράτος της Σοβιετικής Ένωσης. Τότε όμως η Γερμανία μπήκε με το στρατό της στην Πολωνία για να την κατακτήσει. Μετά από αυτή την κίνηση της Γερμανίας, η Αγγλία και η Γαλλία αναγκάστηκαν να αντιδράσουν και να κηρύξουν τον πόλεμο στη Γερμανία. Πολύ γρήγορα οι χώρες που έμπαιναν στον πόλεμο γίνονταν όλο και περισσότερες, γι’ αυτό και ο πόλεμος ονομάστηκε παγκόσμιος!

    • Την ίδια περίοδο, ο φασισμός χτυπά την πόρτα και στην Ελλάδα, με την κήρυξη της δικτατορίας από τον Ι. Μεταξά, ο οποίος στηρίζεται και από το βασιλιά. Όταν η φασιστική Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα ο δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς δεν δέχτηκε την παράδοση της για να προστατέψει την συμμαχία των ισχυρών της Ελλάδας με τους ισχυρούς της Αγγλίας που ήταν στο αντίθετο στρατόπεδο από τον φασιστικό άξονα. Ωστόσο δεν στήριξε υλικά τους Έλληνες στρατιώτες και έτσι το μεγάλο ΟΧΙ το βροντοφώναξε ο ίδιος ο λαός από τα χιονισμένα βουνά της Πίνδου όπου έδωσε ένδοξες μάχες ενάντια στους Ιταλούς φασίστες. Οι Ιταλοί φασίστες νόμισαν πως θα ξεμπερδέψουν γρήγορα και με ελάχιστες απώλειες με τους Έλληνες, μέσα σε 10-15 μέρες. Δεν υπολόγισαν πως όταν ο λαός θέλει, μπορεί! Η σθεναρή αντίσταση των φαντάρων, παιδιών του λαού, ανέτρεψε τα σχέδια των Ιταλών, καθώς και του δικτάτορα Μεταξά και της κυβέρνησης που πίστευαν ότι η Ιταλία είναι ανίκητη.

    • Αφού έχασε η Ιταλία ακολούθησε η επίθεση της συμμάχου της Γερμανίας. Ενώ η κυβέρνηση παράδωσε την χώρα, ο λαός και πάλι πολέμησε με μεγάλο ηρωισμό ενάντια στους ναζί κατακτητές.

    • Η Ελλάδα κατακτήθηκε και μάλιστα όχι από έναν αλλά από τρείς κατακτητές. Από την Γερμανία, την Ιταλία και την Βουλγαρία. Οι Έλληνες ήθελαν να αντισταθούν στον κατακτητή. Όχι όμως όλοι. Οι αρχηγοί του ελληνικού κράτους, ο βασιλιάς, ο πρωθυπουργός και όσοι εξυπηρετούνταν από την κυβέρνηση τους κατέφυγαν στην Αίγυπτο. Κάποιοι από αυτούς έκατσαν στην χώρα και συνεργάστηκαν με τον κατακτητή εις βάρος του ελληνικού λαού.

    Η κατοχή, η κατάκτηση δηλαδή της χώρας μας από τους Γερμανούς κράτησε από το 1941 ως το 1944. Τα χρόνια εκείνα ήταν πάρα πολύ δύσκολα για τον ελληνικό λαό. Οι Γερμανοί είχαν πάρει όλο τον πλούτο της χώρας, τα εργοστάσια , τα καύσιμα , τα τρόφιμα , ό,τι παρήγαγε η Ελλάδα και τα χρησιμοποιούσαν για να μπορούν να ζουν οι στρατιώτες τους και να φτιάχνουν όπλα για τον πόλεμό τους. Συγκέντρωναν τα τρόφιμα σε μεγάλες αποθήκες για τους ίδιους. Δεν τους ενδιέφερε καθόλου αν ο ελληνικός λαός δεν είχε να φάει. Και πράγματι έπεσε μεγάλη πείνα, κυρίως στις μεγάλες πόλεις , όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Ο κόσμος πέθαινε από την πείνα. Τα μικρά παιδιά αρρώσταιναν επειδή δεν τρέφονταν σωστά. Πάρα πολλά παιδιά έχασαν κι αυτά τη ζωή τους από ασιτία, δηλαδή από την έλλειψη φαγητού. Μόνο στην Αθήνα πέθαναν 300.000 άνθρωποι από την πείνα. Όμως την ίδια στιγμή κάποιοι άλλοι Έλληνες, συνεργάτες των Γερμανών συγκέντρωναν τρόφιμα στις αποθήκες τους και τα μαγαζιά τους που τα πουλούσαν πάρα μα πάρα πολύ ακριβά σε όσους δεν έβρισκαν τρόφιμα. Βρήκαν ευκαιρία να πλουτίσουν την ώρα που ο ελληνικός λαός πέθαινε από την πείνα. Αυτούς ο κόσμος τους ονόμασε μαυραγορίτες.Μαύρη αγορά θα πει παράνομο εμπόριο όπου πουλούνε σε πάρα πολύ ακριβές τιμές τα προϊόντα. Ζητούσαν ολόκληρες περιουσίες για να δώσουν λίγο λάδι, αλεύρι ή στάρι σε όποιον το είχε ανάγκη.

    • Όμως ο ελληνικός λαός, νέοι , γέροι και παιδιά, οι Έλληνες στρατιώτες που είχαν πολεμήσει πριν στην Πίνδο και στην Αλβανία και είχαν νικήσει τους Ιταλούς και δεν ήταν σύμφωνοι με τη φιλογερμανική κυβέρνηση που παρέδωσε τη χώρα μας, αποφάσισαν να οργανώσουν αγώνα αντίστασης ενάντια στους κατακτητές και τους συνεργάτες τους.

    • Σκοπός τους ήταν να τους διώξουν και να φτιάξουν μια δίκαιη και ειρηνική χώρα.

    • Το Σεπτέμβρη του 1941 δημιουργείται στην Αθήνα η μεγαλύτερη αντιστασιακή οργάνωση: το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο). Σε αυτό συμμετείχαν άνδρες , γυναίκες, νέοι και γέροι. Και το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να σώσουν το λαό από την πείνα. Οργανώθηκαν σε ομάδες που πήγαιναν κρυφά στις αποθήκες των Γερμανών, των Ιταλών αλλά και των μαυραγοριτών και έπαιρναν τα τρόφιμα που τα φύλαγαν εκεί για να τα δώσουν στον κόσμο που πεινούσε. Έπειτα έφτιαξαν τις δικές τους αποθήκες τροφίμων. Οργάνωσαν συσσίτια στις γειτονιές και στα σχολειά και έδιναν στον κόσμο να φάει. Άλλες ομάδες έκαναν διάφορα σαμποτάζ κατά των Γερμανών.

    Ακόμα και οι νέοι, αλλά και τα μικρότερα παιδιά, συμμετείχαν στην αντίσταση του λαού μας. Είχαν και εκείνα τις δικές τους οργανώσεις. Η (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων)ΕΠΟΝ ιδρύθηκε το 1943 και ήταν η οργάνωση για τους νέους πάνω από 15 χρονών, ενώ στα Αετόπουλα συμμετείχαν τα μικρότερα παιδιά από 7-8 χρονών ως 15. Συμμετείχαν και αυτοί στα συσσίτια για να πολεμήσουν την πείνα. Έβγαιναν τις νύχτες με χωνιά και φώναζαν συνθήματα ή τα έγραφαν στους τοίχους για να ενημερώνουν το λαό και να του δίνουν κουράγιο. Γίνονταν και αυτοί σαμποτέρ. Προκαλούσαν ζημιές στα γερμανικά φορτηγά και αυτοκίνητα με σκοπό να καθυστερούν τις αποστολές τους. Έκλεβαν όπλα, σφαίρες και τρόφιμα από τους Γερμανούς και τα έδιναν στους αντάρτες που πολεμούσαν. Βοηθούσαν στις αποθήκες και στο μοίρασμα των τροφίμων. Γίνονταν ταχυδρόμοι του ΕΑΜ που πολεμούσαν τους Γερμανούς. Συμμετείχαν σε μυστικές αποστολές.Είναι οι μικροί μας ήρωες. Πάνω από 600.000 νέους είχε η οργάνωση της ΕΠΟΝ την εποχή εκείνη.

    • Ο ελληνικός λαός που αντιστάθηκε στους Γερμανούς κατακτητές έφτιαξε και το δικό του στρατό, τον ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός). Το μεγαλύτερο αντάρτικο σε όλη την Ευρώπη. Γιατί ήξερε πως ο γερμανικός στρατός δε θα έφευγε μόνος του. Χρειαζόταν να τον πολεμήσουν με τα όπλα. Οι μάχες που έδωσαν οι αντάρτες του ΕΛΑΣ σε πόλεις και σε χωριά, οι ανατινάξεις γεφυρών (37 στο σύνολο, με μεγαλύτερη αυτή του Γοργοπόταμου), οι καταστροφές που προξένησε στον εξοπλισμό των κατακτητών, έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στην απελευθέρωση πολλών περιοχών (αλλά και στην τελική απελευθέρωση). Στις περιοχές αυτές που ονομάστηκαν Ελεύθερη Ελλάδα έφτιαξαν σχολεία, νοσοκομεία, ανέβασαν σπουδαίες θεατρικές παραστάσεις. Έγραψαν και τραγούδησαν τα ονομαστά αντάρτικα τραγούδια με το σύνθημα: “τραγουδάμε και πολεμάμε”. Και για πρώτη φορά στην ελεύθερη εκείνη Ελλάδα ψήφισαν και άντρες και γυναίκες τους αντιπροσώπους τους.

    • Μετά από 4 χρόνια δύσκολα με πάνω από 400.000 νεκρούς, πολλές θυσίες και μάχες, οι Γερμανοί φεύγουν από τον τόπο μας. Ο ελληνικός λαός νίκησε όλους τους εχθρούς του: και την πείνα και τους κατακτητές του. Τον ίδιο καιρό και άλλες χώρες που πολεμούν εναντίον των Γερμανών- Ιταλών νικούν, με τη μεγαλύτερη μάχη να τη δίνουν οι λαοί της τότε Σοβιετικής Ένωσης (Ρωσία, Γεωργία κτλ) που προκάλεσαν και τη μεγαλύτερη ζημιά στα γερμανικά στρατεύματα και στους φίλους τους και τσάκισαν τελικά τον φασισμό.

    • Στις 9 Μάη του 1945 η Γερμανία παραδέχεται ότι έχασε τον πόλεμο και υπογράφει το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

    • Ο ελληνικός λαός, και τότε και πάντα, αγωνίστηκε για να κατακτήσει το δίκιο του. Μπορεί να  το επιβάλλει παρά τις δυσκολίες. Ο φασισμός έχασε στην Ελλάδα από το τμήμα εκείνο του ελληνικού λαού που αντιστάθηκε και όχι από αυτό που παραδόθηκε ή συνεργάστηκε. Ο φασισμός ηττήθηκε από τους ενωμένους εργάτες και αγρότες, τις νέες και τους νέους. Ο ελληνικός λαός γύρισε την πλάτη στους εκμεταλλευτές του και πάλεψε για ανεξαρτησία, για να είναι κύριος στον τόπο του!

    • Ο φασισμός είναι ό,τι πιο κακό, βάρβαρο και απάνθρωπο έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα. Οι ιδέες του ανθίζουν όταν οι ισχυροί τσακώνονται για το ποιος θα πάρει τα περισσότερα πλούτη και γι’ αυτό επικρατεί στις χώρες οικονομική κρίση και γίνονται πόλεμοι.

    • Έχουμε λοιπόν και σήμερα την ευθύνη να συνεχίσουμε να παλεύουμε ενάντια στον φασισμό και τις ιδέες του, όπου και όποτε τα συναντάμε!

    • Έχουμε και σήμερα την ευθύνη να παλεύουμε ενάντια σε όποιον και ότι μας εκμεταλλεύεται και μας καταπιέζει!

    • Δεν ξεχνάμε: Όταν ο λαός θέλει, μπορεί!

    • ………………………………………………………………………………………………………………………………………

    5. Πρόταση δραστηριότητας για την «Γκουέρνικα» του Π. Πικάσο

    Μπαίνοντας τα παιδιά στην τάξη βρίσκουν τον πίνακα (είτε προβαλλόμενο μέσω προτζέκτορα ή οθόνης είτε αν δεν έχουμε τα μέσα πάνω στα θρανία τους φωτοτυπημένο). Τους αφήνουμε χρόνο να παρατηρήσουν την εικόνα, να ξεχωρίσουν τις μορφές…

    Μέσα από ερωτήσεις προσπαθούμε να αναλύσουμε τον πίνακα, στο βαθμό που το επιτρέπει η τάξη μας (μικρότερες – μεγαλύτερες ηλικίες).

    Ορισμένες ερωτήσεις:

    • Τι πιστεύετε ότι συμβαίνει σε αυτή την εικόνα;

    • Ποια στοιχεία/μορφές σας βοήθησαν να το καταλάβετε;

    • Γιατί πιστεύετε πως ο ζωγράφος του πίνακα χρησιμοποίησε μόνο μαύρο, λευκό και γκρι;

    • Πώς νιώθετε κοιτώντας τον πίνακα;

    • Γιατί θεωρείτε πως ο καλλιτέχνης διάλεξε αυτές τις μορφές και όχι αεροπλάνα, βομβαρδισμούς, κλπ;

    Στη συνέχεια ανάλογα με τις ηλικίες, στις οποίες απευθυνόμαστε, αξιοποιούμε το Power Point (ολόκληρο, μέρος του ή μόνο τις εικόνες). Συζητάμε με τα παιδιά αν αυτά που ειπώθηκαν αρχικά μέσα από τις ερωτήσεις, συμπίπτουν με αυτά που παρουσιάζονται στο P.P.

    Για τις μικρότερες τάξεις του Δημοτικού και το Νηπιαγωγείο: Έχουμε εκτυπώσει το παζλ. Ζητάμε από τα παιδιά να το συνθέσουν και το κολλάμε σε έναν τοίχο καλυμμένο με χαρτί μέτρου (είτε μέσα στην τάξη είτε σε έναν διάδρομο του σχολείου). Ύστερα, με πινέλα ή ξυλομπογιές ή κηρομπογιές ζωγραφίζουν τον πίνακα. Τέλος, μπροστά από τον τοίχο μπορούν να αναπαραστήσουν τα ίδια τα παιδιά το σύνολο της εικόνας, επιδιώκοντας να εκφράσουν τα συναισθήματα της κάθε μορφής (πόνος, θλίψη, μίσος, κλπ). Η έκφραση αυτή των συναισθημάτων μπορεί να γίνει με το πρόσωπο, το σώμα ή ακόμα και με λόγια. Αν θέλουμε τραβάμε βίντεο ή φωτογραφίες και φτιάχνουμε αντίστοιχα μία μικρή ταινία ή έκθεση φωτογραφίας.

    Για τις μεγαλύτερες τάξεις του Δημοτικού: Έχουμε ζητήσει από τα παιδιά από την προηγούμενη μέρα να ψάξουν, να βρουν και να φέρουν άρθρα, αποκόμματα από εφημερίδες, κλπ με θέμα τον φασισμό. Σε έναν τοίχο και πάλι καλυμμένο με χαρτί του μέτρου είτε μέσα στην τάξη είτε σε έναν διάδρομο του σχολείου φτιάχνουμε ένα μεγάλο κολάζ με το υλικό που θα φέρουν τα παιδιά (καλό είναι να έχουμε φέρει και εμείς κάποια). Στο κέντρο του κολλάζ τοποθετούμε ένα λευκό χαρτί (Α3) που μπορεί να γράφει ¨Ποτέ ξανά φασισμός¨ ή ¨Όχι στον φασισμό¨ (ή ό,τι άλλο σκεφτούμε μαζί με τα παιδιά). Στη συνέχεια, και αφού έχουμε δει την εικόνα, έχουμε συζητήσει και έχουμε παρουσιάσει το Power Point, τους ζητάμε σε λευκά χαρτιά να προσπαθήσουν να ζωγραφίσουν φιγούρες από τον πίνακα του Πικάσο ή άλλες εικόνες που κατά τη γνώμη τους αποτυπώνουν τη φρίκη του πολέμου και του φασισμού (με μολύβι ή μαύρη και γκρι κηρομπογιά/ξυλομπογιά). Τέλος, κόβουν τις φιγούρες και τις κολλάνε όπου επιλέξουν πάνω στο κολλάζ. Έτσι θα φτιάξουν τη δική τους ¨Γκουέρνικα¨. Ύστερα από όλη την ενασχόληση με το υλικό για την 28η και την Γκουέρνικα μπορούμε να δώσουμε στα παιδιά τον ρυθμό από ένα αντάρτικο τραγούδι και όλοι μαζί να σκεφτούμε τους δικούς μας στίχους.

    Χανιά, 25/10/2020

    ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………6. Οι πιτσιρικοι σκετς

«Oι πιτσιρίκοι» είναι αυτοτελές τμήμα από το μεγάλο ομότιτλο σπονδυλωτό αφήγημα του Δημήτρη Ψαθά, το οποίο αναφέρεται στην Εθνική αντίσταση, και ιδιαίτερα στη συμμετοχή των παιδιών σ’ αυτή. Στο απόσπασμα μια παρέα παιδιών κάνει σαμποτάζ σε γερμανικό φορτηγό.

1.

( Σκηνικό : Σκηνικό θλιβερής πόλης. Στο πίσω μέρος 4 παιδιά με μαυρισμένα πρόσωπα γυρίζουν αργά , καμπουριασμένα στο σκηνικό πεινασμένα, κρατώντας την κοιλιά τους .

Ανάμεσα τους και ο πιτσιρίκος κόβει βόλτες.

Περνάνε 3 Γερμανοί προχωρώντας στρατιωτικά. ( ήχοι από στρατιωτικό περπάτημα)

Μόλις περνάνε από μπροστά του κορδώνεται , ξεροβήχει , κάνει με αστείο τρόπο την περπατησιά τους . Σταματάνε και κοιτάνε πίσω . Σταματά και κείνος. Κοιτάζει γύρω αδιάφορα. Συνεχίζουν και συνεχίζει και κείνος κάνοντας τώρα και τον χαιρετισμό τους κοροϊδευτικά .

Ο κόσμος φεύγει δεξιά πίσω από το σκηνικό .

Οι Γερμανοί και ο πιτσιρίκος αριστερά πίσω από το σκηνικό .)

2.

( Σκηνικό : Εμφανίζεται στο σκηνικό ένα φεγγάρι , νύχτωσε.

Εμφανίζεται και η κούτα – φορτηγό , καθώς και ο Γερμανός που την φυλάει . Φακοί αναμμένοι για φώτα φορτηγού. Στο πορτ μπακαζ όπλα , τρόφιμα, ρόδα ρεζέρβα . Ο Γερμανός κοιτάει εξεταστικά , με υπερβολή παντού τριγύρω μήπως εμφανιστεί κάποιος πιτσιρίκος να του αρπάξει την λεία. Εμφανίζεται ο πιτσιρίκος. Πεινασμένος. Κουρελίδικος. Εύθυμος ωστόσο και παμπόνηρος. Κρατά ένα τσιγάρο και πλησιάζει στο παλιό φανάρι του αυτοκινήτου. Σταματά ο Γερμανός και το κοιτά. Τι θέλει να κάνει; Σκύβει ο μικρός ν’ ανάψει το τσιγάρο του απ’ το φανάρι ( ηλεκτρικό ) του αυτοκινήτου. Κι ο Γερμανός απορεί. )

Γε: Τι κάνει;

Πιτσ: Καμαράτ, ανάψει σιγαρέτ.

Γε: Ηλεκτρικός;

Πιτ: Για!

Ξεκαρδίζεται ο Γερμανός. Κοιτάζει κοροϊδευτικά τον μικρό και τον παρακολουθεί.

Γε: Ανάψει.

Πιτσ : Ανάψει, καμαράτ.

Γε: Νιχτς ανάψει.

Πιτσ : Για, για. Εγώ σου λέω ανάψει σιγαρέτ. Βάζουμε στοίχημα;

Γε: Στοίκημα; Νιχτς καταλαβαίνει.

Πιτσ : Το λοιπόν, άκου να δεις, μάγκα. Αν εγώ νιξ ανάψει το τσιγάρο απ’ το φανάρι, εσύ εμένα καρπαζά. Κλαπ! Αν εγώ ανάψει το τσιγάρο απ’ το φανάρι, εγώ εσένα καρπαζά. Κλαπ!

(Με παραστατικές χειρονομίες εξηγεί ο πιτσιρίκος την πρότασή του στον Γερμανό. Κι εκείνος τον κοιτά και διασκεδάζει. Την ίδια ώρα συνωμοτικά πίσω από το φορτηγό εμφανίζονται οι υπόλοιποι πιτσιρίκοι που σιγά σιγά δίνοντας ο ένας στον άλλο τα πράγματα το αδειάζουν. )

Γε: Ντεν καταλαβαίνει.

Πιτσ: Νιξ;

Γε: Νιξ.

Πιτσ: Είσαι μάπας.

( O Γερμανός βγάζει τον αναπτήρα από την τσέπη του. Τον ανάβει και δίνει φωτιά στον πιτσιρίκο.

Αλλά ο πιτσιρίκος του κάνει αστεία. Φου και σβήνει τον αναπτήρα.

Γελά ο Γερμανός.

Ξανανάβει τον αναπτήρα. Απλώνει το χέρι του.

Πλησιάζει το μούτρο του ο πιτσιρίκος, φέρνει κοντά το τσιγάρο του, κάνει τάχα πως ανάβει, ύστερα απότομα πάλι φου και ξανασβήνει τον αναπτήρα.

Ξεκαρδίζεται ο Γερμανός ).

Γε: Χο-χο-χο!

( Ο Γερμανός κοιτάζει τον πιτσιρίκο καθώς τραβάει πάλι στο φανάρι για ν’ ανάψει το τσιγάρο και τον κοιτάζει πάλι κοροιδευτικά .

Αλλά το αστείο παρακρατά κι ο μικρός ανάβει επιτέλους

απ’ τον αναπτήρα του Γερμανού).

Πιτσ: Τάκενσεν!

Γε: Εν-τά-ξει!

Πιτσ: Μπράβο, ρε Χιτλερία. Τα ’μαθες το ρωμέικα. Αφίτερζεν.

Γε: Αφίτερζεν.

(Ο Γερμανός χαμογελώντας κοιτά τον πιτσιρίκο που

χάνεται μες στο σκοτάδι. Ύστερα ετοιμάζεται πάλι να ξαναρχίσει τις βόλτες του γύρω απ’ το αυτοκίνητο.

Αλλά όταν φτάνει στο πίσω μέρος, γουρλώνει τα μάτια. Κομμάτια ξεβιδωμένα, λάστιχα κατατρυπημένα, κομμάτια που λείπουν, σωστή καταστροφή. Πιάνει το κεφάλι του και ξεφωνίζει )

Γε: Αχ ζοοοοο!…

3.

(Λυσσά. Φωνάζει. Τραβά το πιστόλι. Αλλά οι πιτσιρίκοι έγιναν άφαντοι. Ακούγεται το ρεμπέτικο « Να σαλτάρω, να σαλτάρω» και εμφανίζονται ένας , ένας οι πιτσιρίκοι να χορεύουν ζειμπέκικο μέχρι που γεμίζει η σκηνή. Ο γερμανός τσατισμένος πετά το καπέλο του κάτω και φεύγει ).

……………………………………………………………………………………………………………………………………………

Ιστορίες Αντίστασης των Αετόπουλων

7. ¨Το σύνθημα¨

– Κάτι σκαρώνει πάλι ο Νικόλας, σκέφτηκε ο Μήτσος, που τον ήξερε καλά από το σχολείο! Πάντα ήταν ζωηρός, πρώτος σε όλα! Αλλά αυτή τη φορά τα μάτια του πραγματικά έλαμπαν. Σίγουρα κάτι σκάρωνε! Κι έπρεπε να το ανακαλύψει! Μια μέρα –επιτέλους- του το ξεφούρνισε:

– Είμαι κι εγώ μαχητής της λευτεριάς, Μήτσο! Όπως η μεγάλη μου αδερφή, που είναι στην ΕΠΟΝ. Όπως και ο μπαμπάς μου, που πολεμά στα βουνά με τους αντάρτες! Εγώ τι; Στ’ αυγά μου θα καθόμουνα; Είπε, και μου ‘κλεισε το μάτι.

– Κι εσύ τι κάνεις;

– Έλα μαζί μου το βράδυ και θα δεις!

Έτσι, με το που έδυσε ο ήλιος, ο Νικόλας πήρε τον Μήτσο και με πολλή προσοχή –μην τους πάρει κανείς από τους εχθρούς χαμπάρι- ξεκίνησαν προς άγνωστη κατεύθυνση.

Μετά από πολλά ζιγκ-ζαγκ, ανηφόρες και κατηφόρες, έφτασαν στο σημείο της συνάντησης. Εκεί ήταν κι άλλα παιδιά, αγόρια και κορίτσια. Ωπ! Να κι η Κατερίνα! Κι αυτή από το σχολείο μας!

– Είμαστε όλοι εδώ; Ρώτησε ένα από τα παιδιά, που φαινόταν λίγο μεγαλύτερο. Ήταν ο Ορέστης, ο «καπετάνιος της ομάδας» όπως τα λέγαμε.

– Σήμερα –συνέχισε ο Ορέστης- θα γράψουμε συνθήματα στους τοίχους! Για να πάρει κουράγιο ο λαός που υποφέρει και να σκυλιάσουν οι φασίστες!

Πήραμε τα ντενεκεδάκια με την κόκκινη μπογιά και τα πινέλα και ξεχυθήκαμε στους δρόμους. Να ¨στολίσουμε¨ την πόλη μας, όπως λέγαμε γελώντας!

Την άλλη μέρα, ο ήλιος αποκάλυψε τα έργα μας! Πηγαίνοντας σπίτι μου, πτώμα πια από την κούραση, είδα μαζεμένο κόσμο μπροστά σε ένα σύνθημα που είχαμε γράψει πριν ώρες: «Η ώρα της λευτεριάς πλησιάζει! Κάτω ο φασισμός! Ζήτω το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ!»

Όλοι ήταν συγκινημένοι. Επιτέλους χαμόγελα στα μέχρι τότε αγέλαστα πρόσωπα. Πού να ‘ξεραν ότι ένας από τους ¨ενόχους¨ για το σύνθημα ήμουν κι εγώ!

– Η ώρα της Λευτεριάς πλησιάζει, μουρμούριζαν τώρα όλοι! Οι αντάρτες θα τσακίσουν τους φασίστες και τους ντόπιους συνεργάτες τους.

Πράγματι, λίγους μήνες μετά, οι αντάρτες του ΕΛΑΣ απελευθέρωσαν και την πόλη μας!

Δραστηριότητα μέσα στην τάξη

Ουσιαστικά κάνουμε ως δρώμενο το παραπάνω διήγημα. Μπορεί να γίνει μέσα στην τάξη, σε διάδρομο ή στην αυλή του σχολείου ή σε όποιον χώρο θεωρεί ο κάθε εκπαιδευτικός πρόσφορο. Οι ρόλοι που χρειάζονται:

  • 2-3 παιδιά κάνουν τους Γερμανούς

  • 5-6 παιδιά είναι τα Αετόπουλα που θα γράψουν το σύνθημα

  • Τα υπόλοιπα είναι ο λαός που θα δει την επόμενη μέρα το έργο των Αετόπουλων

Είναι νύχτα. Είμαστε μπροστά σε ένα κρατικό κτίριο (ασφάλεια, Υπουργείο κλπ) ή σε ένα κεντρικό δρόμο της πόλης μας. Οι Γερμανοί φυλάνε τον συγκεκριμένο χώρο. Τα Αετόπουλα έχουν προετοιμαστεί. Ένα κρατάει το ¨μπουγέλο¨ (το κουβαδάκι με το κόκκινο χρώμα). Ένα ή δύο έχουν αναλάβει να αποσπάσουν την προσοχή των Γερμανών. Τα υπόλοιπα έχουν από ένα πινέλο στο χέρι. Ένα-ένα και αφού έχει βουτήξει το πινέλο του στο μπουγέλο, περνάει με προσοχή την κατάλληλη στιγμή πίσω από τους Γερμανούς και γράφει τα γράμματα που έχουν συμφωνήσει από πριν στον τοίχο (έχουμε καλύψει ένα κομμάτι τοίχου με χαρτί του μέτρου).

Την επόμενη μέρα το πρωί κόσμος συγκεντρώνεται μπροστά από τον τοίχο. Διαβάζουν το σύνθημα, χαμογελάνε. Κάποιοι λένε ¨μπράβο στα παιδιά¨. Άλλοι σφίγγουν τις γροθιές τους, σημάδι ότι χαίρονται και παίρνουν κουράγιο. Άλλοι χαμηλόφωνα μουρμουρίζουν ένα αντάρτικο τραγούδι (τον ύμνο του ΕΑΜ, τους ήρωες, κλπ).

Σίγουρα μετά θα ακολουθήσει μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με τα παιδιά. Πώς ένιωσαν, ο καθένας από την πλευρά του (φόβο, θυμό, πείσμα, χαρά, ικανοποίηση, κλπ). Πόσο σημαντική ήταν τελικά η δράση αυτών των μικρών παιδιών, των μικρών ηρώων, των Αετόπουλων.